زیارت اربعین

روز بیستم ماه صفر، روز اربعین  و به قول شیخین -  شیخ مفید و شیخ طوسی-  بازگشت اهل حرم امام حسین  علیه السلام از شام به مدینه، و روز ورود اولین زائر آن حضرت جابربن عبدالله انصاری به کربلا، جهت زیارت امام حسین علیه السلام است . زیارت آن حضرت در این روز مستحب است. و به فرموده امام حسن عسکری علیه السلام از نشا نه های  شیعه است. قال العسکری علیه السلام: "علامات المؤمنین خمس : صلاةُ الاحدی و الخمسین و زیارةُ الاربعین والتـَختم فی الیَمین و تـَعفیرُ الجـَبین و الجَهر ببسم الله الرحمن الرحیم."(1) از حضرت امام حسن عسکری علیه السلام روایت شده که فرمودند: علامات مؤمن پنج چیز است: 1- اقامه پنجاه و یک رکعت نماز فریضه و نافله در شبانه روز. به نظر میرسد دراین مورد اهل سنت از ما شیعیان مقید تر باشند 2- زیارت اربعین.از آنجا که بر خلاف  زیارت سید الشهدا درعاشورا که درتمام دنیا واز سوی بسیاری از فرق ومذاهب از شیعه وسنی گرفته تا هندو ومسیحی وغیره انجام می شود زیارت اربعین از مختصات شیعه قلمداد می شود خصوصا در دوران خلافت بنی عباس  لذا امام حسن عسکری این زیارت را علامت شیعه معرفی نموده است   3- انگشتر به دست راست کردن. قصه انگشت عقیق به دست راست کردن نیز ریشه ای تاریخی دارد ومبدا  اختلاف شیعه واهل سنت در تختم به یمین ویسار شاید به زمان حکمیت جنگ صفین برگردد آن هنگام که ابو موسی اشعری به نشانه عزل امام علی انگشتر خود را از دست راست خارج کرد واز منبر فرود آمد ودر پی آن عمروعاص بر فراز منبر رفت و به نشانه نصب معاویه  انگشتر را دردست چپ کرد واز آن هنگام مخالفین علی (ع) رسم انگشت دردست چپ کردن (تختم به یسار ) را رواج دادند (2)4- جبین را در سجده بر خاک گذاشتن. بعید نیست این اشاره امام حسن عسکری نیز به یکی دیگر از اختلافات شیعه وسنی باشد کما اینکه درزمان فعلی نیز اهل سنت تقیدی بر سجده بر خاک ندارند بلکه بر فرش وامثال آن نیز سجده را روا می دانند حال آنکه شیعیان اگر شده قالبی از خاک به شکل مهر بسازند وبا خود داشته باشند دست از سجده بر خاک واشیائی که از جنس خاک است بر نداشته اند واستنادشان به حدیث پیامبر است که فرمود : جعلت لی الارض مسجدا ، زمین سجده گاه من است 5- در نماز بسم الله الرحمن الرحیم را بلند گفتن. به گمان راقم این سطور مورد پنجم نیز از مختصات فقهی شیعیان محسوب می شود در واقع باید گفت درزمانی که احتمال شیعه بودن باعث صدور حکم اعدام افراد می شد وشیعیان اعتقاد خویش را تحت عنوان تقیه از دیگران مخفی می کردند تنها راه شناخت شیعگی افراد –غیر از اقرار خود شخص – دقت درظرائف اختلافات فقهی بوده است که دراین حدیث به برخی از آنها اشاره شده است . پی نوشت ها:1- مصباح المتهجد، شیخ طوسی، ص 730 . 2- تتمه المنتهی – شیخ عباس قمی