پرسمان حقوقی(۱۶): نحوه مطالبه طلبِ بدون مدرک

بسمه تعالی

سلام

 

سوال:

نحوه‌ی مطالبه‌ی طلبِ بدون مدرک چیست؟

پاسخ:

زمانی که شما به شخصی پولی می‌­دهید اعم از این‌که به عنوان قرض از شما بگیرد یا تعهد به انجام کاری نماید، طبیعی است که دیر یا زود خواهان طلب یا نتیجه‌ی مد نظر خود باشید (تعهد به انجام کار)، اما در برخی مواقع ممکن است افراد از پرداخت بدهی خود خودداری کنند و ایجاد مشکل نمایند. و این اتفاق ممکن است در شرایطی بیافتد که شما هیچ‌گونه مدرکی دال بر طلبکار بودن خود و بدهکار بودن شخص مورد نظر نداشته باشید. حال چگونه باید این گونه از طلب‌ها را مطالبه کرد؟

مراحل مطالبه‌ی طلب:

گام نخست: در صورتی که ارزش ریالی طلب کمتر از بیست میلیون تومان باشد پرونده‌ی مطالبه‌ی طلب در شورای حل اختلاف، و اگر ارزش ریالی آن بیشتر از بیست میلیون باشد پرونده‌ی مطالبه‌ی طلب در دادگاه عمومی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

گام دوم: باید زمان پس‌گیری طلب گذشته باشد. فرد مدعی طلب، زمانی می‌تواند طرح دعوا کند که بدهکار در زمانی که تعیین شده و طرفین توافق کردند طلب را پرداخت نکرده باشد.

طلب همیشه پول نیست و این طلب می‌تواند کالا یا جنس باشد که اگر بدهکار توانایی پس‌دادن آن کالا را نداشته باشد، ملزم به پرداخت قیمت آن کالا یا ردّ مثل ^۱ آن کالا است. اگر بر اثر گذشت زمان، ارزش ریالی مال افزایش پیدا کرده باشد، بدهکار باید بر اساس ارزش ریالی روز اقدام به بازگرداندن طلب کند.

گام سوم: اقرار فرد بدهکار. یعنی اگر فرد بدهکار در مقابل قاضی و در دادگاه یا خارج از دادگاه (در دفترخانه‌ی اسناد رسمی) اقرار نماید که بدهکار می‌باشد، ادعای طلبکار ثابت می‌شود؛ و فرقی ندارد که این اقرار به صورت کتبی باشد یا شفاهی.

گام چهارم: شهادت شهود. به این صورت که شخص طلبکار برای اثبات ادعای خود شاهد یا شاهدانی را برای شهادت‌دادن به دادگاه می‌آورد و ادعای خود را ثابت می‌کند.

گام پنجم: استفاده از اظهارنامه. یکی دیگر از راه‌های ثابت‌کردن حق و مطالبه‌ی طلب ارسال پستی اظهارنامه می‌باشد، که در این صورت شخص بدهکار می‌تواند در برابر این اظهارنامه واکنش نشان دهد و یا از الفاظی استفاده نماید که نشان از اقرار او باشد و یا به صورت واضح اقدام به اقرار درباره‌ی واقعیت ماجرا نماید.

احتمال دارد فرد مدعی حق با ارسال اظهارنامه و به کار بردن عباراتی مانند این‌که بدهکار از پرداخت بدهی خود پرهیز می‌کند و توانایی پرداخت آن را ندارد، نشانه‌ای برای پاسخ اظهارنامه و قاضی باشد که حق با طلبکار است و فرد بدهکار توانایی پرداخت طلب خود را ندارد و این ناتوانی فرد در پرداخت مال یا قرض نوعی اقرار است و به نفع شخص مدعی حق می‌باشد.

گام ششم: تأمین اماره. راه دیگر برای اثبات طلب، وجود داشتن نشانه‌هایی در این خصوص می‌باشد که با اشاره و استفاده از این نشانه‌ها می‌توان ثابت کرد که حق با فرد مدعی طلب می‌‍‌‌‌‌‌باشد.

به عنوان مثال می‌توان به پیام یا یادداشتی اشاره کرد که شخص بدهکار با خط خود و با اراده‌ی خود نوشته، و با استفاده از این نشانه می‌توان در مقابل مراجع قضایی ادعای اثبات حق کرد و این نشانه‌ای برای ادعای طلبکار نسبت به طلب خویش است.

گام آخر: ادای سوگند. اگر از طریق ارسال اظهارنامه و تأمین اماره مطالبه‌ی طلب میسر نشد، راه دیگری که می‌توان امتحان کرد این است که از مراجع قضایی درخواست کند که جلسه‌ای تشکیل دهد بابت ادای سوگند، قاضی در صورت نیاز و یا تشخیص خود می‌تواند این جلسه را تشکیل دهد و از طرفین دعوا درخواست حضور در دادگاه را نماید؛ و از طرفین دعوا تقاضای ادای سوگند نماید و طرفین در چنین شرایطی بر اساس اعتقاد و باوری که دارند اقدام به اقرار و یا سوگند می‌نمایند.

واژگان حقوقی:

۱- ردّ مثل: برگرداندن مالی، شبیه مالی که تلف شده. مثال: (الف) خودرویی پراید۱۳۲ را از (ب) به مدت ۲ روز قرض می‌گیرد؛ اما قبل از برگرداندن خودرو طی اتفاقی از بین می‌رود، حال (الف) باید مثل خودرویی که قرض گرفته یعنی پراید ۱۳۲ را برگرداند.