مفاتیح‌الجنان؛ مناجات منظوم , منسوب حضرت امیر المومنین (ع)

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانى اش همیشگى است

لَکَ الْحَمْدُ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْمَجْدِ وَ الْعُلَى       تَبَارَکْتَ تُعْطِی مَنْ تَشَاءُ وَ تَمْنَعُ

ستایش توراست اى صاحب جود و بزرگوارى و برترى       فرخنده اى تو عطا کنى به هرکه خواهى و منع کنى ز هرکه خواهى

إِلَهِی وَ خَلاقِی وَ حِرْزِی وَ مَوْئِلِی       إِلَیْکَ لَدَى الْإِعْسَارِ وَ الْیُسْرِ أَفْزَعُ

خدایم و آفریدگارم، و نگهدارم و پناهم       به جانب تو در سختى و آسانى پناه میآورم

إِلَهِی لَئِنْ جَلَّتْ وَ جَمَّتْ خَطِیئَتِی       فَعَفْوُکَ عَنْ ذَنْبِی أَجَلُّ وَ أَوْسَعُ

خدایا اگر خطایم بزرگ و انبوه است       پس گذشت تو از گناه من بزرگتر و گسترده تر است

إِلَهِی لَئِنْ أَعْطَیْتُ نَفْسِی سُؤْلَهَا       فَهَا أَنَا فِی رَوْضِ النَّدَامَةِ أَرْتَعُ

خدایا اگر خواهش نفسم را به نفسم واگذاشتم       اینک در مرغزار پشیمانى میگردم

إِلَهِی تَرَى حَالِی وَ فَقْرِی وَ فَاقَتِی       وَ أَنْتَ مُنَاجَاتِی الْخَفِیَّةَ تَسْمَعُ

خدایا بدحالى و تهیدستى و نیازم را میبینى        و تو مناجات پنهان مرا میشنوى

إِلَهِی فَلا تَقْطَعْ رَجَائِی وَ لا تُزِغْ       فُؤَادِی فَلِی فِی سَیْبِ جُودِکَ مَطْمَعٌ

خدایا امیدم را قطع مکن، و منحرف مساز        قلبم را که من به باران جودت طمع دارم

إِلَهِی لَئِنْ خَیَّبْتَنِی أَوْ طَرَدْتَنِی        فَمَنْ ذَا الَّذِی أَرْجُو وَ مَنْ ذَا أُشَفِّعُ

خدایا اگر محرومم کنى یا از پیشگاهت برانى        پس به چه کسى امیدوار شوم و چه کسى را شفیع گیرم

إِلَهِی أَجِرْنِی مِنْ عَذَابِکَ إِنَّنِی       أَسِیرٌ ذَلِیلٌ خَائِفٌ لَکَ أَخْضَعُ

خدایا از عذابت پناهم ده که من        اسیر و خوار و ترسانم و برایت فروتنى میکنم

إِلَهِی فَآنِسْنِی بِتَلْقِینِ حُجَّتِی        إِذَا کَانَ لِی فِی الْقَبْرِ مَثْوًى وَ مَضْجَع

خدایا با آموزش دلیل راه همراهم باش       در آن زمان که در قبر منزل و خوابگاهم باشد

ٌ إِلَهِی لَئِنْ عَذَّبْتَنِی أَلْفَ حِجَّةٍ        فَحَبْلُ رَجَائِی مِنْکَ لا یَتَقَطَّعُ

خدایا اگر هزار سال مرا عذاب نمایى       رشته امید من از تو قطع نمیشود

إِلَهِی أَذِقْنِی طَعْمَ عَفْوِکَ یَوْمَ لا       بَنُونَ وَ لا مَالٌ هُنَالِکَ یَنْفَعُ

خدایا مزه گذشتت را به من بچشان آنگاه که       نه فرزندان و نه مال در آن زمان سود نرساند

إِلَهِی لَئِنْ لَمْ تَرْعَنِی کُنْتُ ضَائِعا        وَ إِنْ کُنْتَ تَرْعَانِی فَلَسْتُ أُضَیَّعُ

خدایا اگر مرا رعایت نکنى تباه شده ام       و اگر رعایتم نمایى تباهى نپذیرم

إِلَهِی إِذَا لَمْ تَعْفُ عَنْ غَیْرِ مُحْسِنٍ        فَمَنْ لِمُسِی ءٍ بِالْهَوَى یَتَمَتَّعُ

خدیا اگر از غیر نیکوکاران نگذرى       پس امید کسیکه با هوس کامروایى میکند کیست

إِلَهِی لَئِنْ فَرَّطْتُ فِی طَلَبِ التُّقَى        فَهَا أَنَا إِثْرَ الْعَفْوِ أَقْفُو وَ أَتْبَعُ

خدایا اگر در طلب پروا کوتاهى نمودم       پس اینک دنبال گذشت توام و سراغ آن میروم

إِلَهِی لَئِنْ أَخْطَأْتُ جَهْلا فَطَالَمَا        رَجَوْتُکَ حَتَّى قِیلَ مَا هُوَ یَجْزَعُ

خدایا اگر از روى جهالت خطا کردم       تا آنجا به تو امید بستم که درباره ام گفته شد باک ندارد

إِلَهِی ذُنُوبِی بَذَّتِ الطَّوْدَ وَ اعْتَلَتْ        وَ صَفْحُکَ عَنْ ذَنْبِی أَجَلُّ وَ أَرْفَعُ

خدایا گناهم بلندتر و بزرگ تر از کوههاى برافراشته شده       ولى چشم پوشى تو از گناه من بزرگ تر و برفرازتر است

إِلَهِی یُنَجِّی ذِکْرُ طَوْلِکَ لَوْعَتِی        وَ ذِکْرُ الْخَطَایَا الْعَیْنَ مِنِّی یُدَمِّعُ

خدایا یاد عطاى همیشگیات آتش دلم را خنکا میبخشد       و یاد گناهان، دیدگانم را اشکبار میسازد

إِلَهِی أَقِلْنِی عَثْرَتِی وَ امْحُ حَوْبَتِی       فَإِنِّی مُقِرٌّ خَائِفٌ مُتَضَرِّعٌ

خدایا لغزشم را نادیه گیر و گناهم را پاک کن       من اقرار به گناه دارم و هراسان و نالانم

إِلَهِی أَنِلْنِی مِنْکَ رَوْحا وَ رَاحَةً        فَلَسْتُ سِوَى أَبْوَابِ فَضْلِکَ أَقْرَعُ

خدایا از سوى خود آسایش و راحتى به من ده       که من جز درهاى احسان تو را نمى کوبم

إِلَهِی لَئِنْ أَقْصَیْتَنِی أَوْ أَهَنْتَنِی        فَمَا حِیلَتِی یَا رَبِّ أَمْ کَیْفَ أَصْنَعُ

خدایا اگر مرا دور کنى یا سبکم انگارى       پس چه چاره کنم اى پروردگار و چه سازم

إِلَهِی حَلِیفُ الْحُبِّ فِی اللَّیْلِ سَاهِرٌ        یُنَاجِی وَ یَدْعُو وَ الْمُغَفَّلُ یَهْجَعُ

خدایا سوگند خورده عشق در شب بیدار است       رازونیاز و دعا میکند ولى شخص غافل میخوابد

إِلَهِی وَ هَذَا الْخَلْقُ مَا بَیْنَ نَائِمٍ        وَ مُنْتَبِهٍ فِی لَیْلِهِ یَتَضَرَّعُ

خدایا از این مردم گروهى در خوابند       و گروهى دیگر شب بیدار و زارى میکنند

وَ کُلُّهُمْ یَرْجُو نَوالَکَ راجِیاً        لِرَحْمَتِکَ الْعُظْمَى وَ فِی الْخُلْدِ یَطْمَعُ

و همه آنان عطاى تو را امید دارند، و امیدوار       رحمت بزرگ تواند و به بهشت تو طمع ورزند

إِلَهِی یُمَنِّینِی رَجَائِی سَلامَةً        وَ قُبْحُ خَطِیئَاتِی عَلَیَّ یُشَنِّعُ

خدایا امید من در دلم آرزوى سلامتى میکند       و زشتى گناهانم مرا به رسوایى تهدید مى نماید

إِلَهِی فَإِنْ تَعْفُو فَعَفْوُکَ مُنْقِذِی        وَ إِلا فَبِالذَّنْبِ الْمُدَمِّرِ أُصْرَعُ

خدایا اگر بگذرى گذشتت نجات بخش من است       ور نه با گناهم به عرصه نابودى در افتم

إِلَهِی بِحَقِّ الْهَاشِمِیِّ مُحَمَّدٍ        وَ حُرْمَةِ أَطْهَارٍ هُمْ لَکَ خُضَّعٌ

خدایا به حق محمّد هاشمى نسب       و به حرمت پاکانى که نزد تو فروتنند

إِلَهِی بِحَقِّ الْمُصْطَفَى وَ ابْنِ عَمِّهِ        وَ حُرْمَةِ أَبْرَارٍ هُمْ لَکَ خُشَّعٌ

# خدایا به حق محمّد مصطفى و پسر عمویش#و به حرمت نیکوکارانى که براى تو خاشعند#

إِلَهِی فَانْشُرْنِی عَلَى دِینِ أَحْمَدٍ        مُنِیباً تَقِیّاً قَانِتاً لَکَ أَخْضَعُ

خدایا مرا در رستاخیز بر دین احمد برانگیز       تائب و پرهیزکار و عابد و فروتن در پیشگاهت

وَ لا تَحْرِمَنِّی یَا إِلَهِی وَ سَیِّدِی        شَفَاعَتَهُ الْکُبْرَى فَذَاکَ الْمُشَفَّعُ

اى خداى من و آقاى من مرا محروم مساز       از شفاعت بزرگ محمّد که شفاعتش پذیرفته است

وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ مَا دَعَاکَ مُوَحِّدٌ        وَ نَاجَاکَ أَخْیَارٌ بِبَابِکَ رُکَّعٌ

و بر ایشان درود فرست تا هرگاه که موّحدى تو را بخواند       و خوبان با تو مناجات کنند و در برابرت به رکوع پردازند

و نیز در «صحیفه علویه» مناجات منظوم دیگرى از آن حضرت نقل شده که اوّل آن «یا سامع الدّعاء» است.
ولى چون مشتمل بر واژه هاى مشکل و لغات ناآشنا بود و ما بنابر اختصار از ذکر خوددارى نمودیم.
ثلاث کلمات من مولانا علی علیه السلام فی المناجاة إِلَهِی کَفَى بِی عِزّاً أَنْ أَکُونَ لَکَ عَبْداً وَ کَفَى بِی فَخْراً أَنْ تَکُونَ لِی رَبّاً أَنْتَ کَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِی کَمَا تُحِبُّ سه جمله از مولایمان على (درود بر او) در باب مناجات خدایا مرا این عزّت بس است که بنده تو باشم، و برایم این افتخار کافى است که تو پروردگار من باشى، تو آنچنانى که دوست دارم، مرا هم چنان کن که دوست دارى.