پرسمان حقوقی (۶): شیوه‌ی محاسبهی قیمت طلا
بسمه تعالی
سلام
سوال:
فروشندگان طلا هنگام فروش، قیمت آن را چگونه محاسبه می‌کنند؟ حتماً برای شما پیش آمده که برای خرید طلا به طلافروشی مراجعه کنید؛ و حتماً دیده‌اید که بعد از پسند قطعه‌ی طلا، هنگام چانه‌زنی بر سر قیمت، فروشنده مشغول محاسبه با ماشین‌حساب و ترازو می‌شود، و نهایتاً قیمتی به شما اعلام می‌کند. مسئله اینجاست که شما قیمت هر گرم طلا را می‌دانید اما این‌که قیمت نهایی چگونه محاسبه می‌شود را نیز می‌دانید؟
پاسخ:
قضیه از این قرار است که اتحادیه‌‌ی طلا و جواهر، فرمولی را جهت محاسبه و فروش طلا به طلافروشی‌ها ابلاغ نموده است که طلافروشان موظف به رعایت آن هستند. این فرمول به این صورت می‌باشد:
(قیمت روز طلا + اجرت + سود + ارزش افزوده) = مبلغی که شما باید بپردازید.
مسئله اینجاست که فروشندگان می‌بایست در محاسبهی سود و ارزش افزوده، اجرت یک گرم را ملاک قرار دهند، نه مجموع قیمت طلا و اجرت را.
یک مثال برای روشن‌شدن مطلب:
فرض کنید شما قصد خرید یک قطعه‌طلا به وزن ۱۰گرم را دارید، و قیمت هر گرم طلا ۹۰/۰۰۰ تومان می‌باشد، و فروشنده اجرت ساخت هر گرم را ۲۰/۰۰۰ تومان اعلام می‌کند و سود معادل ۷ درصد و ارزش افزوده معادل ۹ درصد می‌باشد:
ابتدا محاسبهی واقعی:
قیمت روز طلا × وزن (۹۰/۰۰۰ × ۱۰ گرم) = ۹۰۰/۰۰۰ تومان
اجرت × وزن (۲۰/۰۰۰ × ۱۰ گرم) = ۲۰۰/۰۰۰ تومان
سود × اجرت (%۷ × ۲۰/۰۰۰) = ۱۴/۰۰۰ تومان
ارزش افزوده × اجرت ( %۹ × ۲۰/۰۰۰) = ۱۸/۰۰۰ تومان
در نهایت چهار عدد با یکدیگر جمع می‌شوند: ۹۰۰/۰۰۰ + ۲۰۰/۰۰۰ + ۱۴/۰۰۰ + ۱۸/۰۰۰ = ۱/۱۳۲/۰۰۰ تومان
حالا شیوه‌ی محاسبهی برخی طلافروشان:
قیمت روز طلا × وزن (۹۰/۰۰۰ × ۱۰گرم) = ۹۰۰/۰۰۰ تومان
اجرت × وزن (۲۰/۰۰۰ × ۱۰گرم) = ۲۰۰/۰۰۰ تومان
مجموع اجرت و قیمت روز ۱۰گرم طلا (۹۰۰/۰۰۰ + ۲۰۰/۰۰۰) = ۱/۱۰۰/۰۰۰ تومان
سود × اجرت (%۷ × ۱/۱۰۰/۰۰۰) = ۷۷/۰۰۰ تومان
(۱/۱۰۰/۰۰۰ + ۷۷/۰۰۰ ) = ۱/۱۷۷/۰۰۰ تومان
ارزش افزوده × اجرت ( %۹ × ۱/۱۷۷/۰۰۰) = ۱۰۵/۹۳۰ تومان
(۱/۱۷۷/۰۰۰ + ۱۰۵/۹۳۰) = ۱/۲۸۲/۹۳۰ تومان
در نهایت فروشنده، با سخاوت حتی مبلغی به عنوان تخفیف به شما می‌‌دهد و شما با رضایت کامل از طلافروشی خارج می‌شوید در حالی که اگر این دو عدد به دست آمده را از یکدیگر کم کنیم متوجه می‌شویم فروشنده ۱۵۰/۰۰۰ تومان بیشتر از شما پول گرفته است.
اما نهایتاً برای جلوگیری از این کار، کافی است از فروشنده بخواهید ریز محاسبات را در فاکتور نوشته و مهر کند. البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که فاکتور مربوط به همان فروشنده باشد. چرا که برخی از فروشندگان هنگامی که شما از آن‌ها ریز محاسبات را مطالبه می‌کنید، فاکتور دیگری، که متعلق به غیر است را نوشته و مهر می‌کنند که برای شما قابل اثبات نباشد.
