اخلاق معاشرت (۲)(به بهانه‌ی ماه مبارک رمضان)
شناخت و مراعات حقوق دیگران
شناخت وظیفه، پایه‌ی انجام وظیفه است.
انسان‌ها در جامعه نسبت به یکدیگر «وظایف متقابل» دارند و به تعبیرى دیگر، بر عهده‌ی خویش نسبت به افراد دیگر «حقوق متقابل» دارند. شناخت این حقوق و انجام آن‌ها و مراعات دو جانبه، ضامن تصحیح روابط و سالمسازى معاشرت‌ها و زدودن کدورت‌ها و کاهش اختلاف‌ها و گلهمندیهاست.
در جامعه‌ی انسانى، جز با «مراعات» دیگران و حقوقشان، وضع رفتارى سامان نمىپذیرد. مثلا پدر و مادر نسبت به فرزندان و بهعکس، وظایفى دارند. زن در برابر شوهر و شوهر در برابر زن، تعهداتى دارد. فرمانده و سرباز، نسبت به هم حقوق و وظایفى دارند. دو شریک با یکدیگر، کارفرما و کارگر، رئیس و مرئوس، معلم و شاگرد، همسایه با همسایه، مشاور و مشورتخواه، خویشاوندان و ارحام نسبت به هم، برادران و خواهران دینى نسبت به یکدیگر، مسلمان با مسلمان و... نمونههاى دیگرى از ارتباط‌هاى اجتماعى، هرکدام نسبت به هم محدوده و مجموعهاى از تکالیف را دارند که در آیین اسلام، به انجام آن‌ها توصیه شده است. این وظایف و تکالیف و حقوق، اگر:
۱- «شناخته» شود،
۲- به آن‌ها «عمل» شود،
۳- عمل هم دو سویه و «متقابل» باشد،
بسیارى از مشکلات، یا پیش نخواهد آمد، یا برطرف خواهد گشت.
شبیه این در قوانین راهنمایى و رانندگى وجود دارد و رانندگان اگر آن آییننامهها را بدانند و به آن‌ها عمل کنند و عمل هم به صورت متقابل و از سوى همه‌ی رانندگان باشد، نه یک‌جانبه و ناقص، طبیعى است که بسیارى از تصادفات و حوادث و ضایعات رانندگى پیش نخواهد آمد.
