الکافی، جلد ۱، کتاب عقل و جهل، حدیث ۳۰
۳۰/۳۰. مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیىٰ رَفَعَهُ، قَالَ: قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ‌‌السَّلاَمُ: «مَنِ اسْتَحْکَمَتْ (۱) لِی (۲) فِیهِ خَصْلَةٌ مِنْ خِصَالِ الْخَیْرِ، احْتَمَلْتُهُ عَلَیْهَا، وَ اغْتَفَرْتُ فَقْدَ مَا سِوَاهَا، وَ لَا أَغْتَفِرُ (۳) فَقْدَ عَقْلٍ وَ لَا دِینٍ؛ لِأَنَّ مُفَارَقَةَ الدِّینِ مُفَارَقَةُ الْأَمْنِ، فَلَا یَتَهَنَّأُ (۴) بِحَیَاةٍ مَعَ مَخَافَةٍ، وَ فَقْدُ الْعَقْلِ فَقْدُ الْحَیَاةِ، وَ لَا یُقَاسُ إِلَّا بِالْأَمْوَاتِ». (۵)
ترجمه:
٣٠/٣٠. محمد بن یحیى روایت کرده و آن را مرفوع ساخته، گفت که: امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود که: «کسى را که آگاه شوم بر یکى از خصلت‌هاى نیک استوار است، بپذیرم و از نداشتن خصلت‌هاى نیک دیگر، چشم پوشم؛ ولى از نداشتن خرد و دین نگذرم؛ زیرا جدایى از دین، جدایى از امان‌یافتگى است و زندگى همراه با هراس [و ناامنى]، گوارا نباشد و نداشتن خرد، نداشتن زندگانى است و بى‌خردان تنها با مردگان مقایسه شوند.»
پی‌نوشت‌ها:
(۱). فی حاشیة «ض»: «اُحکمت». و «استحکمت» أی ثبتت و رسخت فی نفسه بحیث یصیر خلقاً له و ملکة راسخة فیه. و قوله علیه‌السلام: «لی» على تضمین معنى الثبوت أو الظهور، أی ثابتاً لی ذلک، أو ظاهراً عندی. أو على معنى «لأجلی»، یعنی لأجل إعانتی فی إنجائه من العقوبات. راجع شروح الکافی.
(۲). فی «ض، بح» و تحف العقول: -\«لی».
(۳). فی حاشیة «ض»: «و لا أغفر».
(۴). فی «بح»: «فلم یتهنّأ». و فی «بس»: «فلا یُتَهنّأ». و معنى «فلا یَتَهَنَّأُ بحیاة»، أی لایسوغ له و لا یَلَذُّ، یقال: تَهَنَّأَ بالطعام، أی ساغ له و لذّ. انظر: أقرب الموارد، ج ۵، ص ۶۵۱ (هنأ).
(۵). تحف العقول، ص ۲۱۹، مع اختلاف یسیر الوافی، ج ۱، ص ۱۲۱، ح ۳۲.
