انواع تحقیقات توصیفی

• گاهی محقق قصد دارد موضوع مورد نظر خود را در مقاطع مختلف زمانی مورد بررسی و تحلیل قرار دهد؛ مثلا بررسی مراحل رشد یک گیاه. در چنین تحقیقی لازم است نمونه‌ی تحقیقاتی به صورت مستمر تحت نظر قرار گیر و اطلاعات آن با دقت ثبت شود و مورد تحلیل و مقایسه قرار گیرد. این نوع تحقیق را «تحقیق تداومی و مقطعی» می‌نامند. برخی این روش را روشی مستقل و در عرض روش توصیفی دانسته‌اند.
• گاهی محقق در پی توصیف کامل یک مورد خاص است و تلاش می‌کند به صورت عمیق هر‌انچه را که مربوط به آن مورد است، گزارش و تحلیل کند؛ مثل بررسی روحیات و مسائل یک دانش‌انوز خاص. این‌گونه تحقیقات را «تحقیق توصیفی موردی» یا ژرفانگر می‌گویند.
• گاهی هدف از تحقیق، بررسی یک یا چند ویژگی خاص از یک مجموعه یا جامعه‌ی آماری است. در این صورت به آن «تحقیق توصیفی زمینه‌یاب» یا پهناگر یا پیماشی گفته می‌شود. مثلا تحقیق در مورد وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان یک منطقه.
• گاهی هدف از تحقیق، فهم و تحلیل محتوای یک متن است. در چنین تحقیقی محقق برای شناخت دقیق مقصود گوینده یا نویسنده و تجزیه، تحلیل و توصیف مطالب آن تلاش می‌کند. چنین تحقیقی را «تحقیق توصیفی تحلیل محتوا» می‌گویند.