انواع تحقیق با توجه به فلسفه‌ی آن
چهارشنبه, ۹ فروردين ۱۳۹۱، ۱۱:۴۴ ق.ظ
-
معمولا تحقیقاتی که بر اثر گرایش فطری و تنظیم صحیح روابط، انجام می‌شوند هدفی جز شناخت نظرات علمی گذشتگان، گزینش نظریه‌ی صحیح یا نهایتا ارائه‌ی نظریه‌ای جدید ندارند. چه بسا در پرتو چنین تحقیقاتی نظریات جدید به دنیای دانش شوند یا نظریه‌های گذشته مورد بازنگری و اصلاح قرار می‌گیرد یا یک نظریه اعتباری دو چندان می‌یابد. این‌گونه تحقیقات را که موجب گسترش دایره‌ی دانش بشری و تعمیق آن می‌شوند، «تحقیقات بنیادی» (مبنایی و پایه) می‌نامند. این تحقیقات معمولا در محیط‌های علمی و دانشگاهی و در شرایطی کاملا کنترل‌شده (مانند آزمایشگاه در تحقیقات تجربی) انجام می‌شوند.
-
تحقیقاتی که بر اثر رفع نیازها، انجام می گیرند هدفشان برطرف‌کردن یک مشکل و ارائه‌ی راه‌کاری برای برآورده‌ساختن یک نیاز یا بهبود وضعیت موجود است و به همین خاطر جنبه‌ی کاربردی دارند. به این دسته از تحقیقات، «تحقیقات کاربردی» گفته می‌شود. این تحقیقات با استفاده از نتایج و دست‌آوردهای تحقیقات بنیادی و معمولا توسط مجموعه‌های صنعتی و... انجام می‌شوند.
البته در بسیاری از موارد امکان مرزبندی دقیق برای تشخیص انگیزه‌ی اصلی تحقیق و تعیین بنیادی یا کاربردی‌بودن آنها وجود ندارد. چه بسا تحقیقاتی که با هدف تنظیم روابط صحیح با دیگر وجودات انجام می‌شود اما در عین حال موجب رفع مشکل یا نیازی خاص نیز می‌گردد.
