بر بال قلم ( بخش بیست و هشتم )

شیوه خط فارسیهمه می نالند که چرا شیوه خط فارسی به یکنواختی و سامان نمی رسد ؛ اما نویسنده نه فرصت نالیدن دارد و نه حق آن را . وقتی نویسنده ای دست به قلم می برد , باید قبلا تکلیف خود را با مقولات اصلی نگارش , از جمله شیوه خط , روشن ساخته باشد . در این میان باید به دو اصل اساسی توجه داشت :یکم . رعایت اصول علمی و قواعد امری زبان  می دانید که هر زبانی دارای دو دسته قواعد است : امری  و شکلی . قواعد امری بایسته و لازمی اند ؛ اما قواعد شکلی به ذوق و سلیقه نویسنده یا مخاطب بستگی دارند . نویسنده خوب باید مرز این دو را از هم باز شناسد و هرگز از قواعد امری سر نپیچد . ملاکهای مهم این گونه قواعد از این قرارند :-         اصول مادر  پذیرفته شده دستور زبان .-         مبانی علمی زبان شناسی پذیرفته شده در عرصه ادبیات .-         پذیرفته های « عرف ادبی » و « ذوق نگارشی » که با دو اصل مزبور ناسازگار نباشند .دوم . یکدستی و هماهنگی در کار شخصی معمولا نویسندگان در تشخیص شیوه خط صحیح به روشی یکسان دست نمی یابند و قواعد را به دلخواه خود اجرا می کنند . به این ترتیب , تا آن زمان که « فرهنگستان زبان » یا هر مرجع صالح دیگر , به وظیفه مهم یکسان سازی شیوه خط فارسی اقدام نکند از گوناگونی شیوه ها گریزی نیست . لیکن از یاد نبریم که این , هر گز نباید جواز بی مبالاتی نویسندگان باشد . هر نویسنده ای باید در کار شخصی خود , روشی واحد را ارائه کند , نه آنکه در یک متن چند شیوه خط را به خوانندگان عرضه دارد و آنها را دچار حیرت سازد .