جمله‌ی تنزیلیه چیست؟
سلام
امیدوارم دوست عزیزی که چند وقت پیش با خواندن مطلب «انواع جمله» توضیح بیشتری درباره‌ی «جمله‌ی تنزیلیه» می‌خواستند و بنده آن را بلد نبودم، خواننده‌ی این چند خط باشند.
بعد از اینکه از جستجوی این عنوان –جمله‌ی تنزیلیه- در نت و منابع ادبیات عرب چیزی عایدم نشد، سوال ایشان را از چند تن از استاتید پرسیدم. کامل‌ترین جواب را جناب آقای دکتر حسین رهنمایی فرمودند که عینا در ادامه می‌آید:
«این طور که از متن بر می‌آید (و من هم تا حالا این اسم را نشنیده بودم) منظورش عبارت‌هایی است که از نظر ظاهر، جمله نیستند (مبتدا و خبر یا فعل و فاعل) اما محتوای آن‌ها، کار یک جمله را می‌کنند، لذا نازل‌منزله‌ی یک جمله حساب می‌شوند (تنزیل یعنی همین).
مثلا «یاعلی» که نازل‌منزله‌ی جمله‌ی «ادعو علیاً» است؛ «سبحان الله» (که فقط دو تا اسم است) نازل‌منزله‌ی جمله‌ی «سَبَّحتُ اللهَ تَسبیحاً» است و «صبرٌ جمیلٌ» که صفت و موصوف است و در جایگاه جمله‌ی «أصبِرُ صَبراً جَمیلاً» است و...»
نکته‌ی مشترک موجود در تمامی جواب‌هایی که از چند استاد ادبیات عرب دریافت کردم، این بود که عنوان «جمله‌ی تنزیلیه» را تا به حال ندیده‌اند. بنده فکر می‌کنم جعل این عنوان در ذیل تقسیم‌بندی جملات، از ابداعات استاد سیدمحمد حسینی‌نیا باشد؛ والله اعلم.
والسلام
