پرسشها وپاسخها ( 20 )

اختیاراتى که در قانون اساسى براى ولى فقیه برشمرده شده ، مستلزم تخصصهاى متعدد است ، ولى به صورت طبیعى ، بودن این تخصصها در یک نفر مشکل است ، پس چگونه ولىّ فقیه بر تمام امور کشور حاکم باشد ؟اگر در قانون اساسى امور متعددى را به عنوان اختیارات ولى فقیه مطرح کرده اند ، مقصود قانونگذاران این نبوده است که ولى فقیه در تمامى آن امور تخصص داشته باشد و شخصاً نظر بدهد ، زیرا تردیدى نیست غیر از کسانى که به علم غیب مرتبطند ، هیچ کس ، نمى تواند ادعا کند در همه علوم صاحب نظر است.مشاوره با متخصصاندر هر جامعه اى متخصصان متعددى هستند که هر گروه در رشته اى خاص صاحب نظرند . ولى فقیه نیز باید مشاورانى از متخصصان مختلف داشته باشد تا آنها در مسایل متفاوت اظهار نظر کنند و نظر مشورتى خود را به ایشان انتقال دهند در نهایت ولىّ فقیه با توجه به مشورتهایى که انجام مى دهد تصمیم مى گیرد و سخن نهایى را اعلام مى کند .قرآن مى فرماید : « وَشاوِرْهُمْ فِى الْاَمْرِ فَاِذا عَزَمْتَ فَتَوکَّلْ عَلَى اللّهِ([1][1])  در کارها با مؤمنان مشورت کن !  امّا هنگامى که تصمیم گرفتى ] قاطع باش و [ بر خدا توکل کن . »  این آیه خطاب به رسول الله ( صلى الله علیه وآله وسلم) است . بر اساس بینش دینى ما آن حضرت ، معصوم و عالِم به علم الهى (لدنّى) بودند ، ولى مأمور بودند ; با مردم و آگاهان در مسائل مشورت نمایند . شاید حکمت این فرمان این بود که مردم را در کارها دخالت دهند ، تا آنان با دلگرمى و اطمینان بیشترى با آن حضرت همکارى کنند ، در عین حال در آیه تصریح شده که عزم و تصمیم نهایى ، با پیامبر است . وقتى پیامبر ـ عظیم الشأن ـ باید مشورت کند ، حاکم غیر معصوم ـ که دسترستى به علم غیب ندارد ، سزوارتر به مشورت است ، ولى تصمیم نهایى با اوست . ممکن است مشاوران رهبر در یک نظام رسمى مثل مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار داشته باشند و ممکن است مشاوران غیر رسمى باشند .در تمام کشورهاى دنیا ـ به رغم وجود اختلاف در نوع حکومت ـ رهبران و رؤساى کشورها در زمینه هاى نظامى ، فرهنگى ، اجتماعى ، سیاسى و ... مشاور یا مشاورانى دارند که در امور مختلف از نظرات آنها استفاده مى کنند . در این باره حاکم اسلامى نیز مانند دیگر رهبران و حاکمان عمل مى کند.                                       *  *  *  *  * [1]- 1. آل عمران (3)، 159.